ONLINE ΕΡΕΥΝΑ – ΑΠΡΙΛΙΟΣ/ΜΑΪΟΣ 2017 «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
Υλοποίηση: Σύνδεσμος Ελλήνων Διαμεσολαβητών (Σ.Ε.ΔΙ)
Τίτλος: Αξιολόγηση & προοπτικές της διαμεσολάβησης στην Ελλάδα
Πληθυσμός: Εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Διαμεσολαβητών του ΥΔΔΑΔ
Μεθοδολογία: Online ερωτηματολόγιο (ανώνυμο)
Διάρκεια: 15 ημέρες - ΑΠΡΙΛΙΟΣ/ΜΑΪΟΣ 2017

Η έρευνα αποτελεί την πρώτη οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια καταγραφής που γίνεται στην Ελλάδα από την εισαγωγή του νόμου 3898/2010 με θέμα τη διαμεσολάβηση και με ειδικότερο αντικείμενο την αξιολόγηση και την προοπτική της. Από πλευράς μεθοδολογίας και σύνταξης αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς η πλήρης διεξαγωγή της έρευνας online και η έκταση του ερωτηματολογίου το οποίο περιλάμβανε 35 ερωτήσεις (πολλαπλών επιλογών, κλίμακας και ανοιχτές). Στα στοιχεία της έρευνας που ξεχωρίζουν θα πρέπει να αναφερθεί ο εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός των συμμετεχόντων διαμεσολαβητών από όλη την Ελλάδα (υποβλήθηκαν 487 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια) κάτι που πρακτικά σημαίνει πως τα στατιστικά ευρήματα δεν αποτελούν απλά ενδεικτική άποψη των διαμεσολαβητών για τα κρίσιμα ζητήματα της διαμεσολάβησης αλλά αποτυπώνουν σχεδόν απόλυτα τις εκτιμήσεις, τις σκέψεις και τις κρίσεις του συνόλου των διαμεσολαβητών για το θεσμό. Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο αριθμός των απαντήσεων στις δυο ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που τέθηκαν (και τις οποίες συνήθως οι ερωτώμενοι προσπερνούν ή δεν αφιερώνουν σε αυτές χρόνο) σχετικά με το τι πιστεύουν πως θα πρέπει να προστεθεί (128 απαντήσεις) ή να καταργηθεί (72 απαντήσεις) στο νόμο για τη διαμεσολάβηση που είναι σε διαδικασία αναθεώρησης.

Τεχνικά στοιχεία που χρειάζονται ειδικότερη επεξήγηση αποτελούν α) η λειτουργία της κλίμακας (scale) με την οποία ο ερωτώμενος επιλέγει τιμές με τη διαδικασία click & drag όπου είναι αναμενόμενο για λόγους ταχύτητας να κάνει drop πχ στο 3741,67 ή 37,15 αντί της ακριβούς ένδειξης 3740 ή 37 κάτι που δεν επηρεάζει την ακρίβεια των αποτελεσμάτων, β) η επισήμανση πως η τιμή average της κλίμακας αποτυπώνει το σύνολο των απαντήσεων και όχι των μέσο όρο της χαμηλής και υψηλής τιμής που αναγράφεται στα δυο άκρα του διαγράμματος, γ) οι κάρτες 32 και 33 περιλαμβάνουν τις πιο συχνά αναφερόμενες απαντήσεις των ερωτώμενων.

Σε ότι αφορά τις απαντήσεις της έρευνας δείχνουν ένα θεσμό σε αδράνεια, μια νομική κοινότητα η οποία δεν έχει ενσωματώσει μέχρι σήμερα τη διαμεσολάβηση στις επιλογές επίλυσης μιας διαφοράς, ένα μεγάλο έλλειμμα ικανοποίησης για τους τρόπους προώθησης του θεσμού (88%), εντυπωσιακά ποσοστά υπέρ της εισαγωγής μιας μορφής υποχρεωτικότητας σε διάφορα πεδία διαφορών(93%), την ανάγκη υιοθέτησης κινήτρων και πολιτικών για την ενίσχυση του θεσμού και τη θετική συμβολή στον θεσμό της διαμεσολάβησης του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών μέσω της παρουσίας διαμεσολαβητών (72%).

Εντυπωσιακός είναι και ο βαθμός αυτοπεποίθησης των Ελλήνων διαμεσολαβητών (>60%), αν και η αδράνεια του θεσμού τους προσφέρει ελάχιστες δυνατότητες απόκτησης εμπειρίας, οι οποίοι παρά το γεγονός πως μέχρι σήμερα έχουν δαπανήσει ένα πολύ σημαντικό χρηματικό ποσό για την εκπαίδευσή τους δηλώνουν σε πολύ υψηλό ποσοστό την επιθυμία τους να εξειδικευθούν επιπλέον σε τομείς της διαμεσολάβησης (72%), ενώ σε εξίσου μεγάλο ποσοστό (>80%) δηλώνουν πως θα πρότειναν σε κάποιον συνάδελφό τους να εκπαιδευτεί.
Οι Έλληνες διαμεσολαβητές σε ότι αφορά το σύστημα κατάρτισης και εκπαίδευσης πιστεύουν σε ίσα περίπου ποσοστά (37%) πως οι ώρες εκπαίδευσης είναι επαρκείς ή πρέπει να αυξηθούν λίγο και πως η παροχή εκπαίδευσης πρέπει να παρέχεται και από ιδιωτικούς φορείς ενώ είναι αξιοσημείωτο πως ένα σημαντικό ποσοστό κρίνει το σύστημα διαπίστευσης διαμεσολαβητών αρκετά ως πολύ ελαστικό (>40%).
Τα ευρήματα αξιολόγησης είναι εντυπωσιακά και σε ότι αφορά το απογοητευτικό ποσοστό ενημέρωσης της κοινωνίας και των επιχειρήσεων για το θεσμό (20%) αλλά και την αξιολόγηση των θεσμικών παραγόντων της διαμεσολάβησης. Τη βάση του 5 (στα 10) περνούν μόνο τα κέντρα κατάρτισης ενώ λίγο πάνω από το 3 κινούνται τα επιμελητήρια, οι δικηγορικοί σύλλογοι, η επιτροπή πιστοποίησης διαμεσολαβητών και το υπουργείο δικαιοσύνης, δηλαδή όλοι οι θεσμοί που έχουν την αρμοδιότητα ανάδειξης, υποστήριξης και προώθησης της διαμεσολάβησης.
Οι Έλληνες διαμεσολαβητές στην πλειοψηφία τους (>65%) θεωρούν πως υπάρχει κάποιος μικρός ή μεγάλος βαθμός ευθύνης στο νόμο 3898/2010 για την αδράνεια του θεσμού και εκφράζουν στα πεδία των ανοιχτών ερωτήσεων τις προτάσεις τους για τα βασικά στοιχεία του νέου νόμου (Κάρτες 32 και 33).
Τέλος η εικόνα του θεσμού όπως είναι σήμερα κρατά την αισιοδοξία των διαμεσολαβητών για τη χρήση του θεσμού σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΕΔΩ